"Cứ ngày này mỗi năm tôi lại nhớ ngày này những năm trước đó..."

Mẹ bảo ngày xưa mẹ yêu áo dài trắng. Yêu tà áo học sinh. Đã có lúc em mơ hồ không hiểu: Dạo mới quen biết nhau, áo dài đối với em chỉ là một thứ mà rồi thì bất cứ ai cũng phải có; là thêm một chút nữ tính, một chút dịu dàng cho cô bạn thường ngày vốn ham chạy nhảy; là thêm một bận bịu vào những hôm trời chợt trở gió to...

Bây giờ thì em cũng như mẹ hồi ấy. Em đã hiểu vì sao mẹ yêu áo dài đến thế. Trước tiên có lẽ vì áo dài đẹp, đẹp lắm, nét đẹp e ấp ngại ngùng của một thiếu nữ tuổi đôi mươi. Em yêu màu trắng tinh khôi duyên dáng ấy. Màu trắng lấp ló tinh nghịch giữa những cánh phượng xoay tít. Màu trắng trong sáng đến vô tư làm nôn nao tâm hồn ai đó. Màu trắng của những tà áo mỏng manh hững hờ buông mình trên gió. Màu trắng quyện vào màu đen sóng tóc mềm mại. Màu trắng của những trang đời đầu tiên, của những trang thơ bỏ dở. Màu trắng của những ngây ngô tuổi đầu đời, của những tình cảm buổi đầu còn ngây dại. Màu trắng của nhiệt huyết sôi nổi trẻ trung...

Áo dài ơi!

 Buổi đầu đời của một con người đang dần trưởng thành, em cặm cụi viết tiếp những trang cuối cùng của đời học sinh tươi đẹp. Thấp thoáng đâu đó trong những trang còn dở dang ấy là dáng hình của tà áo trắng. Yêu và nhớ áo dài có lẽ chỉ đơn giản vì, em yêu và nhớ cái vị ngây ngô của những cảm xúc còn dang dở năm cuối cấp. Em thấy yêu lắm cái tuổi trăng tròn đầy mơ mộng. Yêu lắm những tà áo quấn quýt nhau chơi đùa ríu rít dưới sân trường. Yêu lắm những ngày la cà rong ruổi khắp phố phường, gieo lại trên những hàng cây tiếng cười trong trẻo... Cũng những tiết học mấy cô cậu bỗng nhiên tìm đâu ra lắm thứ để nói với nhau và vô tình bận lòng thầy cô. Yêu lắm mấy giọt nước mắt buồn bã lăn trên gò má ai lúc nhận điểm kém, và cũng yêu vô cùng những nụ cười lém lỉnh vô tư mà có lẽ sau này qua bụi bặm của thời gian, nó sẽ không còn trong trẻo như ngày nào... Yêu lắm mấy lần cãi vã giận hờn. Yêu lắm mấy cô cậu hay bày trò chọc phá nhau. Yêu cả những lúc hiền lành, chúng ngồi bó gối tâm sự cùng nhau bao nhiêu mơ ước, mà rồi đây, trong số ấy, sẽ có những hoài bão sẽ được bay xa, bay cao như mong đợi.

Áo dài ơi!

Có những lúc em bỗng thấy lòng thoáng buồn khi nhìn phượng lại sắp sửa nhóm lửa hồng. Mùa thi lại đến. Đến trong cái nắng Hè vàng rực. Mùa thi lướt qua em và áo dài bằng cái không khí căng thẳng đầy mệt mỏi là những đêm chong đèn ôn bài đến tận sáng, những ngày gật gù bên trang sách, rồi em cứ thế lại viết thêm vào cuốn đời học sinh những trang cuối cùng, nó ngày một dày thêm, dày thêm, đầy ắp những vui buồn. Những ngày tháng thi cử tưởng như áo dài cũng bớt tươi đi một chút. Áo dài hiền dịu hơn. Áo dài lặng lẽ để dành niềm vui cho ngày kết thúc.

Và rồi, ở một độ tuổi nào đó, khi đã trưởng thành hơn chút ít, hoặc phải tới khi đã thành cha, thành mẹ, có những người, có những lúc sẽ lại nhớ áo dài da diết. Thời gian muôn đời vô thủy vô chung. Không ai có thế sống trog một khoảnh khắc mãi mãi. Nhưng có những khoảng khắc đã trở thành bất diệt. Có những kỉ niệm hóa thạch cùng thời gian. Vĩnh cửu. Như nỗi nhớ và tình yêu tà áo dài trắng ấy. Em may mắn nhận ra mình vẫn còn áo dài bên cạnh. Em đã kịp yêu áo dài, và kịp nhớ tà áo ấy ngay cả khi chưa rời xa nó. Những trang cuối cùng của đời học sinh, em sẽ viết thật chậm, thật kĩ, thật đẹp. E vẫn sẽ mãi là một người học trò, đời em còn lắm chuyến đò đưa... Và một ngày nào đó, em cũng sẽ nói với một đứa trẻ rằng: Ngày xưa, em yêu tà áo dài trắng!

Tản mạn nhân kỉ niệm 30 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam.

Cảm ơn những người chèo đò, những người đã mối lái tình con đến văn chương cao cả.

Nguồn: yume

• Anh yêu em, công chúa! 
• Con thương mẹ lắm, mẹ ơi!
• Nói anh yêu em lần nữa được không
• Tuyển tập những bài thơ hay về ngày nhà giáo Việt Nam 20-11
• Đi qua những mùa hoa phượng